Ders 3: Diyafram

Diyafram ayarları f sayısıyla belirtilir. Diyafram ayarı yalnız pozlama süresini değil, netlik derinliğini de etkiler. Objektifin odakladığı noktanın hem önünde hem arkasında keskin netliğe sahip bölgeye netlik derinliği denir. Bu bölgenin derinliği objektif türüne ve diyafram ayarına bağlıdır.

Örneğin, geniş açılı objektiflerin cömert bir netlik derinliği vardır (netlik alanı) ve objektif açısı genişledikçe netlik derinliği artar. En geniş açılarda objektifin netlik ayarını yapmak pratik olarak gereksizdir: çünkü, geniş netlik derinliği çerçeve içindeki her şeyin net olmasını sağlar. Öte yandan, tele objektiflerin alan derinliği oldukça dardır. Bu objektifleri (ve teleobjektif zoomları) kullanırken, netlemeye çok dikkat etmemiz gerekir; çünkü bunlar çok fazla hata kaldırmaz.

Diyafram açıldıkça (f sayıları küçüldükçe) netlik derinliği azalır.

Yaratıcı kontrol

Fotoğraf diyafram seçimi ile netlik derinliğini azaltarak vurgulamak istediğiniz nesneyi daha belirgin hale getirebilirsiniz. Örneğin çalıların önünde duran bir kuş resmi çekiyosanız f sayısı büyükse (diyafram kısık) kuşla birlikte çalılar da net çıkacaktır; f sayısı küçükse (diyafram açık) kuşu netlediğinizde arkadaki çalılar net olmayacak böylelikle kuş daha belirgin gözükecektir.

Işık ve filmin dikkate alınması

Diyafram açıklığı ve enstantaneyi seçebilme derecesi büyük ölçüde varolan ışık koşullarına ve kullandığınız filmin türüne bağlıdır. Örneğin, çok az ışıkta f8'in seçilmesi, doğru pozlandırma sağlamak için, olanaksız derecede yavaş bir enstantane gerektirecektir. Böylesine yavaş bir enstantanede, yavaş hareket eden bir figürün bile hareketini 'dondurmak' imkansızlaşacaktır.

Burada ek bir kontrol ölçünüz, filminizin hızı ya da ışığa duyarlılığıdır. Filmin hızının ikiye katlanması durumunda (diyelim ki ISO 200'den 400'e) aynı ışık koşullarında daha hızlı bir enstantane ya da daha kısık bir diyafram kullanarak yine doğru bir pozlandırma elde edebilirsiniz.

Programın yönlendirilmesi

Diyafram ve obtüratör ayarlarını gösterdiği sürece, öncelikli pozlandırma ayarı olan otomatik bir makinede programı kendi istediğinize göre yönlendirebilirsiniz. Diyafram-öncelikli pozlandırma programındayken objektifi f 5.6'ya ayarladığınızı ve fotoğraf makinesinin de doğru pozlandırma için 1 / 125sn. seçtiğini varsayın. Diyafram ve obtüratör arasındaki ters orantılı ilişkiden ötürü, gerçekte 1 / 500sn'lik bir enstane istiyorsanız diyaframı f 2.8'e ayarlamanız yeterli olacaktır.